ما در دبیرستان معلمی داشتیم که همیشه به ما می گفت: تربیت فرزند از قبل از ازدواجتان شروع می شود و این جمله اش یا دانش آموزان را به تعجب وامی داشت و یا به خنده. ایشان می گفتند تا شما خودتان را درست نکنید، نمی توانید در آینده یک انسان دیگر را تربیت کنید. کسی که در جوانی خودش دست به هر کاری می زند، مطمئناً فردا نمی تواند به بچه اش بگوید فلان کار را نکن، زشت است و .... .
حتماً شما هم قبول دارید که اهل بیت(ع) در هر مسئله ای پیشتاز و الگو هستند و ما باید از سبک زندگی آنان در زندگیمان استفاده کنیم. حالا شما در هر سنی که هستید، حتی اگر هنوز مجردید، می توانید از چند نکته ی تربیتی در سیره ی امام حسین(ع) استفاده کنید:
ابراز محبت به فرزندان
شاید این موضوع نظر شما را نیز به خود جلب کرده باشد که حتی کسانی که می گویند ما بچه دوست نداریم، به محض فرزند دار شدن عاشق و شیفته ی آن کودک می شوند و حاضرند جانشان را هم برای او بدهند. اما در اصول تربیتی آنچه مهم است ابراز این احساسات و نمایش این محبت هاست.
امام حسین(ع) به عنوان الگویی کامل در تربیت فرزند، با انجام رفتارهایی مانند در آغوش گرفتن، به سینه چسباندن، بوسیدن و حتی به کار بردن کلمات و واژه های زیبا سعی می کردند تا محبت خود را به فرزندانشان نشان دهند.
عبید الله بن عتبه تعریف می کند که روزی نزد امام حسین(ع) بودم که علی بن حسین(ع) که در آن زمان کودک بود، وارد شد. حضرت(ع) او را صدا زدند و در آغوش گرفتند و به سینه چسبانیدند. میان دو چشمش را بوسیدند و سپس فرمودند: پدرم به فدایت باد، چقدر خوشبو و زیبایی!(1)
جعید همدان یکی از یاران امام حسین (ع) می گوید: روزی نزد حضرت حسین(ع) رفتم در حالی که او دخترش سکینه را بر سینه چسبانیده و نوازش می کرد . وقتی که وارد شدم، امام به همسرش فرمود: ای خواهر قبیله کلاب! دخترت را از من بگیر. سپس با من در مورد انواع مردم به گفتگو نشست .(2)
تشویق فرزندان برای کارهای خوب آنان
امروزه نقش تشویق و تنبیه در تربیت فرزندان به خوبی ثابت شده است. زیرا برای مثال از طریق تشویق، فرزند به صفات و توانایی های مثبت خود پی می برد و انگیزه ای برای تکرار آن رفتار و تقویت آن پیدا می کند.
امام سجاد(ع) فرمودند: من به بیماری شدیدی مبتلا شدم. پدرم بربالینم آمدند و فرمودند: چه خواسته ای داری؟ عرض کردم: دوست دارم از کسانی باشم که درباره آنچه خداوند برایم تدبیر کرده، نپرسم؟ پدرم در مقابل این جمله به من آفرین گفتند و فرمودند: تو مانند ابراهیم خلیلی، به هنگام گرفتاری جبرئیل نزدش آمد و پرسید: از ما کمک می خواهی؟ اودر جواب فرمود:(درباره آنچه پیش آمده)از خداوند سؤال نمی کنم. خداوند مرا کافی است و او بهترین وکیل است. (3)
در این حدیث دیده می شود که امام حسین(ع) در مقابل پاسخ عارفانه و دلنشین فرزندشان که براساس ظاهر حدیث، سن و سال چندانی هم نداشتند، جمله «احسنت » را به کار می برند و او را به «ابراهیم خلیل » تشبیه می کنند.
اهمیت آموزشهای دینی فرزندان و قدردانی از معلمان و مربیان
آنچه در آموزه های اسلامی و سبک زندگی اهل بیت(ع) دیده می شود این است که برای آموزش فرزندان اهمیت زیادی قائل هستند. از طرفی به خاطر «لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق»، این بزرگان به معلمان فرزندانشان نیز احترام زیادی می گذاشتند. برای مثال شخصی به نام عبدالرحمان در مدینه معلم کودکان بود و یکی از فرزندان امام حسین(ع)به نام «جعفر» نزدش آموزش می دید. معلم جمله «الحمدلله رب العالمین » را به جعفر تعلیم داد. هنگامی که جعفر این جمله را برای پدر قرائت کرد، حضرت حسین(ع)، معلم فرزندش را فراخواند و هزار دینار و هزار حله به اوهدیه داد. وقتی حضرت(ع) به خاطر پاداش زیاد مورد پرسش قرار گرفتند، در جواب فرمودند: هدیه من برابر با تعلیم «الحمدلله رب العالمین » است. (4)
به عمل کار برآید
اگر با دقت به اطرافتان نگاه کنید، خواهید دید که در اکثر موارد رفتارهای فرزندان، عیناً مانند پدر و مادرشان است و به قول معروف کپی برابر اصل والدینشان هستند. هر چقدر هم که بزرگتر ها به کودکان بگویند که فلان کار خوب است و فلان کار بد، اما آنچه کودک با چشمانش در عمل می بیند، تاثیر بیشتری خواهد داشت.
هنگامی که امام حسین(ع)در کربلا به شهادت رسیدند، بردوششان نشانه ای وجود داشت. ازامام سجاد(ع) درباره ی آن پرسیدند، امام سجاد(ع)بسیار گریستند وفرمودند: «این، اثر بارهای غذایی است که پدرم بردوشش حمل می کردو به خانه های تهیدستان می برد.» (5)
امام سجاد(ع)پیوسته این رفتار را از پدرش مشاهده می کردند وسرمشق می گرفتند و عمل می کردند. بدین سبب، امام باقر(ع) فرمودند: «(پدرم)علی بن الحسین(ع) شبها کیسه ی نان بردوش حمل می کرد و به مستمندان صدقه می داد. »(6)
نظرات شما عزیزان: